||Sundarakanda ||
|| Sarga 13||( Slokas in Gujarati )
Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English
हरिः ओम्
સુંદરકાંડ.
અથ ત્રયોદશસ્સર્ગઃ
વિમાનુત્તુ સુસંક્રમ્ય પ્રાકારં હરિયૂથપઃ|
હનુમાન્વેગવાનાસીત્ યથા વિદ્યુદ્ઘનાંતરે||1||
સંપરિક્રમ્ય હનુમાન્ રાવણસ્ય નિવેશનાત્|
અદૃષ્ટ્વા જાનકીં સીતાં અબ્રવીત્ વચનં કપિઃ||2||
ભૂયિષ્ટં લોળિતા લંકા રામસ્ય ચરતા પ્રિયમ્|
ન હિ પશ્યામિ વૈદેહીં સીતાં સર્વાંગશોભનામ્||3||
પલ્વલાનિ તટાકાનિ સરાંસિ સરિતસ્તથા|
નદ્યોsનૂપવનાંતાશ્ચ દુર્ગાશ્ચ ધરિણીધરાઃ||4||
લોળિતા વસુધા સર્વા ન તુ પશ્યામિ જાનકીમ્|
ઇહ સંપાતિના સીતા રાવણસ્ય નિવેશને ||5||
આખ્યાતા ગૃથ રાજેન ન ચ પશ્યામિ તામહમ્|
કિં નુ સીતાsથ વૈદેહી મૈથિલી જનકાત્મજા||6||
ઉપતિષ્ટેત વિવશા રાવણં દુષ્ટચારિણમ્|
ક્ષિપ્ર મુત્પતતો મન્યે સીતામાદાય રક્ષસઃ||7||
બિભ્યતો રામબાણાનાં અંતરા પતિતા ભવેત્ |
અથવા હ્રિયમાણાયાઃ પથિ સિદ્ધનિષેવિતે||8||
મન્યે પતિતા માર્યાયા હૃદયં પ્રેક્ષ્ય સાગરમ્|
રાવણસ્યોરુવેગેન ભુજાભ્યાં પીડિતેન ચ||9||
તયા મન્યે વિશાલાક્ષ્યા ત્યક્તં જીવિત માર્યયા|
ઉપર્યુપરિ વા નૂનં સાગરં ક્રમતસ્તદા||10||
વિવેષ્ટમાના પતિતા સમુદ્રે જનકાત્મજા|
અહોક્ષુદ્રેણ વાsનેન રક્ષન્તી શીલમાત્મનઃ||11||
અબંધુર્ભક્ષિતા સીતા રાવણેન તપસ્વિની|
અથવા રાક્ષસેંદ્રસ્ય પત્નીભિરસિતેક્ષણા||12||
અદુષ્ટા દુષ્ટભાવાભિઃ ભક્ષિતા સા ભવિષ્યતિ|
સંપૂર્ણચંદ્ર પ્રતિમં પદ્મપત્રનિભેક્ષણમ્||13||
રામસ્ય ધ્યાયતી વક્ત્રં પંચત્વં કૃપણા ગતા|
હા રામ લક્ષ્મણેત્યેવં હાsયોધ્યે ચેતિ મૈથિલી||14||
વિલપ્ય બહુ વૈદેહી ન્યસ્ત દેહા ભવિષ્યતિ|
અથવા નિહિતા મન્યે રાવણસ્ય નિવેશને||15||
નૂનં લાલપ્યતે સીતા પંજરસ્થેન શારિકા|
જનકસ્ય સુતા સીતા રામપત્ની સુમધ્યમા||16||
કથમુત્પલ પત્રાક્ષી રાવણસ્ય વશં વ્રજેત્|
વિનષ્ટા વા પ્રણષ્ટા વા મૃતા વા જનકાત્મજા||17||
રામસ્ય પ્રિય ભાર્યસ્ય ન નિવેદયિતું ક્ષમમ્|
નિવેદ્યમાને દોષઃ સ્યાત્ દોષસ્સ્યાદનિવેદને||18||
કથં ખલુ કર્તવ્યં વિષમં પ્રતિભાતિ મે |
અસ્મિન્નેવં ગતે કાર્યે પ્રાપ્તકાલં ક્ષમં ચ કિમ્||19||
ભવેદિતિ મતં ભૂયો હનુમાન્ પ્રવિચારયત્|
યદિ સીતા મદૃષ્ટ્વાsહં વાનરેંદ્રપુરી મિતઃ||20||
ગમિષ્યામિ તતઃ કો મે પુરુષાર્થો ભવિષ્યતિ |
મમેદં લંઘનં વ્યર્થં સાગરસ્ય ભવિષ્યતિ||21||
પ્રવેશશ્ચૈવ લંકાયા રાક્ષસાનાં ચ દર્શનમ્|
કિં માં વક્ષ્યતિ સુગ્રીવો હરયો વા સમાગતાઃ||22||
કિષ્કિંધાં સમનુપ્રાપ્તં તૌ વા દશરથાત્મજૌ|
ગત્વાતુ યદિ કાકુત્થ્સં વક્ષ્યામિ પરમપ્રિયમ્||23||
ન દૃષ્ટેતિ મયા સીતા તતસ્તક્ષ્યતિ જીવિતમ્|
પરુષં દારુણં ક્રૂરં તીક્ષ્ણ મિંદ્રિયતાપનમ્|| 24||
સીતાનિમિત્તં દુર્વાક્યં શ્રુત્વા સ ન ભવિષ્યતિ |
તં તુ કૃચ્છગતં દૃષ્ટ્વા પંચત્વગતમાનસમ્||25||
ભૃશાનુ રક્તો મેધાવી ન ભવિષ્યતિ લક્ષ્મણઃ|
વિનષ્ટૌ ભ્રાતરૌ શ્રુત્વા ભરતોsપિ મરિષ્યતિ||26||
ભરતં ચ મૃતં દૃષ્ટ્વા શતૃઘ્નો નભવિષ્યતિ|
પુત્રાન્ મૃતાન્ સમીક્ષ્યાથ ન ભવિષ્યતિ માતરઃ||27||
કૌસલ્યા ચ સુમિત્રા ચ કૈકેયી ચ ન સંશયઃ|
કૃતજ્ઞઃ સત્યસંધશ્ચ સુગ્રીવઃ પ્લવગાધિપઃ||28||
રામં તથા ગતં દૃષ્ટ્વા તતસ્ત્ય ક્ષ્યતિ જીવિતમ્|
દુર્મના વ્યથિતા દીના નિરાનંદા તપસ્વિની||29||
પીડિતા ભર્તૃશોકેન રુમા ત્યક્ષ્યતિ જીવિતમ્|
વાલિજેન તુ દુઃખેન પીડિતા શોકકર્શિતા||30||
પંચત્વં ગતે રાજ્ઞે તારાsપિ ન ભવિષ્યતિ|
માતાપિત્રોર્વિનાશેન સુગ્રીવવ્યસનેન ચ||31||
કુમારોsપ્યંગદઃ કસ્માદ્ધારયિષ્યતિ જીવિતમ્|
ભર્તૃજેન તુ દુઃખેન હ્યભિભૂતા વનૌકસઃ||32||
શિરાંસ્યભિહનિષ્યંતિ તલૈર્મુષ્ટિભિરેવ ચ |
સાંત્વે નાનુપ્રદાનેન માનેન ચ યશસ્વિના||33||
લાલિતાઃ કપિરાજેન પ્રાણાંસ્તક્ષ્યંતિ વાનરાઃ |
ન વનેષુ ન શૈલેષુ ન નિરોધેષુ વા પુનઃ||34||
ક્રીડામનુભવિષ્યંતિ સમેત્ય કપિકુંજરાઃ|
સપુત્ત્ર દારાસ્સામત્યા ભર્તૃવ્યસનપીડિતાઃ||35||
શૈલાગ્રેભ્યઃ પતિષ્યંતિ સમેષુ વિષમેષુ ચ|
વિષમુદ્બંધનં વાપિ પ્રવેશં જ્વલનસ્ય વા||36||
ઉપવાસ મધો શસ્ત્રં પ્રચરિષ્યંતિ વાનરાઃ|
ઘોરમારોદનં મન્યે ગતે મયિ ભવિષ્યતિ||37||
ઇક્ષ્વાકુકુલનાશશ્ચ નાશશ્ચૈવ વનૌકસામ્|
સોsહં નૈવ ગમિષ્યામિ કિષ્કિંધાં નગરી મિતઃ||38||
ન ચ શક્ષ્યામ્યહં દ્રષ્ટું સુગ્રીવં મૈથિલીં વિના|
મય્યગચ્છતિ ચેહસ્થે ધર્માત્માનૌ મહારથૌ||39||
આશયા તૌ ધરિષ્યેતે વાનરાશ્ચ મનસ્વિનઃ|
હસ્તાદાનો મુખાદાનો નિયતો વૃક્ષમૂલિકઃ||40||
વાનપ્રસ્થો ભવિષ્યામિ હ્યદૃષ્ટ્વા જનકાત્મજામ્|
સાગરાનૂપજે દેશે બહુમૂલફલોદકે||41||
ચિતાં કૃત્વા પ્રવેક્ષ્યામિ સમિદ્દ મરણીસુતમ્|
ઉપવિષ્ટસ્ય વા સમ્યગ્લિંગિનીં સાધયિષ્યતઃ||42||
શરીરં ભક્ષયિષ્યંતિ વાયસાઃ શ્વાપદાનિ ચ|
ઇદં મહર્ષિભિર્દૃષ્ટં નિર્યાણ મિતિ મે મતિઃ||43||
સમ્યગાપઃ પ્રવેક્ષ્યામિ ન ચેત્ પશ્યામિ જાનકીમ્|
સુજાતમૂલા સુભગા કીર્તિમાલા યશસ્વિની||44||
પ્રભગ્ના ચિરરાત્રીયં મમ સીતામપશ્યતઃ|
તાપસો વા ભવિષ્યામિ નિયતો વૃક્ષમૂલિકા||45||
નેતઃ પ્રતિ ગમિષ્યામિ તામદૃષ્ટ્વાsસિતેક્ષણામ્|
યદીતઃ પ્રતિગચ્છામિ સીતા મનધિગમ્યતામ્||46||
અંગદઃ સહ તૈઃ સર્વૈઃ વાનરૈઃ નભવિષ્યતિ|
વિનાશે બહવો દોષા જીવન્ ભદ્રાણિ પશ્યતિ||47||
તસ્માત્ પ્રાણાન્ ધરિષ્યામિ ધ્રુવો જીવિતસંગમઃ|
એવં બહુવિધં દુઃખં મનસા ધારયન્ મુહુઃ||48||
નાધ્યગચ્ચત્ તદા પારં શોકસ્ય કપિકુંજરઃ|
રાવણં વા વધિષ્યામિ દશગ્રીવં મહાબલમ્|| 49||
કામ મસ્તુ હૃતા સીતા પ્રત્યાચીર્ણં ભવિષ્યતિ|
અથ વૈનં સમુત્ક્ષિપ્ય ઉપર્યુપરિ સાગરમ્||50||
રામા યોપહરિષ્યામિ પશું પશુપતેરિવ|
ઇતિ ચિંતાં સમાપન્નઃ સીતામનધિગમ્યતામ્||51||
ધ્યાનશોકપરીતાત્મા ચિંતયામાસ વાનરઃ|
યાવત્સીતાં ન પશ્યામિરામપત્નીં યશસ્વિનીમ્||52||
તાવદેતાં પુરીં લંકાં વિચિનોમિ પુનઃ પુનઃ|
સંપાતિ વચનાચ્ચાપિ રામં યદ્યાનયા મહ્યમ્||53||
અપશ્યન્ રાઘવો ભાર્યાં નિર્દહેત્ સર્વ વાનરાન્|
ઇહૈવ નિયતાહારો વત્સ્યામિ નિયતેંદ્રિયઃ||54||
ન મત્કૃતે વિનશ્યેયુઃ સર્વેતે નરવાનરાઃ|
અશોક વનિકાચેયં દૃશ્યતે યા મહાદ્રુમા||55||
ઇમાં અધિગમિષ્યામિ ન હીયં વિચિતા મયા|
વસૂન્ રુદ્રાં સ્તથાssદિત્યાન્ અશ્વિનૌ મરુતોsપિ ચ||56||
નમસ્કૃત્વાગમિષ્યામિ રક્ષસાં શોકવર્થનઃ|
જિત્વાતુ રાક્ષસાન્ સર્વાન્ ઇક્ષ્વાકુકુલનંદિનીમ્||57||
સંપ્રદાસ્યામિ રામાય યથા સિદ્ધિં તપસ્વિને|
સ મુહૂર્તમિવ ધ્યાત્વા ચિંતાવગ્રથિતેંદ્રિયઃ|
ઉદતિષ્ટન્ મહાતેજા હનુમાન્ મારુતાત્મજઃ||58||
નમોsસ્તુ રામાય સલક્ષ્મણાયૈ
દેવ્યૈ ચ તસ્યૈ જનકાત્મજાયૈ|
નમોsસ્તુ રુદ્રેંદ્રયમાનિલેભ્યો
નમોsસ્તુ ચંદ્રાર્ક મરુદ્ગણેભ્યઃ||59||
સતેભ્યસ્તુ નમસ્કૃત્ય સુગ્રીવાયચ મારુતિઃ|60||
દિશસ્સર્વાસ્સમાલોક્ય હ્યશોકવનિકાં પ્રતિ |
સ ગત્વા મનસા પૂર્વં અશોકવનિકાં શુભામ્||61||
ઉત્તરં ચિંતયામાસ વાનરો મારુતાત્મજઃ|
ધ્રુવં તુ રક્ષોબહુળા ભવિષ્યતિ વનાકુલા||62||
અશોકવનિકા પુણ્યા સર્વસંસ્કારસંસ્કૃતા|
રક્ષિણશ્ચાત્ર વિહિતા નૂનં રક્ષંતિ પાદપાન્ ||63||
ભગવાનપિ સર્વાત્મા નાતિક્ષોભં પ્રવાતિ વૈ|
સંક્ષિપ્તોsયં મયાssત્મા ચ રામાર્થે રાવણસ્ય ચ ||64||
સિદ્ધિં મે સંવિધાસ્યંતિ દેવાસ્સર્ષિગણાસ્ત્વિહ|
બ્રહ્મા સ્વયંભૂર્ભગવાન્ દેવાશ્ચૈવ દિશંતુમે ||65||
સિદ્ધિમગ્નિશ્ચવાયુશ્ચ પુરુહૂતશ્ચ વજ્રભૃત્|
વરુણઃ પાશહસ્તશ્ચ સોમાદિત્યૌ તથૈવ ચ ||66||
અશ્વિનૌ ચ મહાત્માનૌ મરુતઃ શર્વ એવચ|
સિદ્ધિં સર્વાણિ ભૂતાનિ ભૂતાનાં ચૈવ યઃ પ્રભુઃ|
દાસ્યંતિ મમયે ચાન્યે હ્યદૃષ્ટાઃ પથિ ગોચરાઃ|67||
તદુન્નસં પાંડુરદંતમવ્રણમ્
શુચિસ્મિતં પદ્મપલાશ લોચનમ્|
દ્રક્ષે તદાર્યાવદનં કદાન્વહં
પ્રસન્ન તારાધિપતુલ્ય દર્શનમ્||68||
ક્ષુદ્રેણ પાપેન નૃશંસકર્મણા
સુદારુણાલંકૃત વેષધારિણા|
બલાભિભૂતા હ્યબલા તપસ્વિની
કથં નુ મે દૃષ્ટિપથેsદ્ય સા ભવેત્ ||69||
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુંદરકાંડે ત્રયોદશસ્સર્ગઃ||
||ઓમ્ તત્ સત્||
updated 09/30/2018 1620
|| Om tat sat ||